Leur is één van de kleinste plaatsjes – eigenlijk niet meer dan een buurtschap – in de regio Nijmegen, vlakbij Wijchen. Maar wel een buurtschap met een zeer lange historie. Fietsend door Leur springt het kerkje het eerst in het oog. Je hoeft geen kenner te zijn om te zien dat het kerkje een lange historie achter zich heeft, daarmee de geschiedenis van Leur weerspiegelend.
Al in de vroege middeleeuwen is de zandrug in Leur (toentertijd Lore) bewoond. Al vroeg heeft er ook een houten kerkje gestaan. Later werd het kerkje uit steen opgetrokken. Ook daarna is het kerkje nog diverse malen verbouwd, al naar gelang de beheerders ervan. Wie langs de kerk naar achteren loopt komt bij een heuvel. Zeker is dat deze heuvel dienst heeft gedaan als “vliedberg”, een vluchtheuvel om de bewoners en hun levende have tegen overstromingen van de Maas.
Het vermoeden bestaat echter dat eronder de resten liggen van een motteburcht uit het begin van de middeleeuwen. Een motteburcht is een voorloper van de stenen burchten die later werden gebouwd. Een Motteburcht bestaat uit een omheinde en omgrachtte heuvel met daarbinnen bebouwing (zie afbeelding).
De omheining was aanvankelijk van hout, later van steen. Duidelijk is op de afbeelding de scheiding te herkennen tussen de burcht zelf en het minder beschermde voorterrein. Een principe dat we bij latere burchten terug vinden (denk aan het kasteel Doornenburg, waar de voorburcht nog vrijwel geheel intact is).
Aangenomen wordt dat het weiland tussen het kerkje en de Leurse hof de plaats is waar de “voorburcht” zich bevond.
Het belang van Leur (en z’n motteburcht) wordt duidelijk als we ons realiseren dat het op de oude weg van Nijmegen naar Den Bosch ligt, waarbij het vlakbij de grens (de Maas!) lag tussen Gelre en Brabant.
